Prawo karne

Czym jest prawo?

Jest ono zbiorem zasad i norm wydanych przez organy państwowe, które to także zajmują się jego egzekwowaniem. Źródła prawa mogą mieć charakter powszechnie obowiązujący, jak konstytucja, ustawy czy rozporządzenia, jak i autonomiczny – do tej grupy zaliczają się wszelkie statuty i regulaminy. 

Dziedziny prawa

 Są głównym podziałem norm prawnych ze względu na podmiot. Należą do nich:

Prawo prywatne:

• Prawo cywilne,
• Prawo pracy, 
• Prawo rodzinne i opiekuńcze
  

Prawo publiczne:

• Prawo Konstytucyjne,
• Prawo Administracyjne,
• Prawo karne

Prawo Karne

Według powyższego podziału, jest gałęzią prawa publicznego. To zbiór przepisów, które przedstawiają czyny zabronione wraz z konsekwencjami ich popełnienia np. poniższy paragraf: 

Art. 254 § 1.

Kto bierze czynny udział w zbiegowisku wiedząc, że jego uczestnicy wspólnymi siłami dopuszczają się gwałtownego zamachu na osobę lub mienie (Przykład czynu zabronionego),
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3 (możliwe konsekwencje tego czynu).

Podział prawa karnego ze względu na kryterium przedmiotu:

Prawo karne materialne (sensu stricto) – zbiór przepisów określających czyny, które są przestępstwami, zasady postępowania oraz następstwa ich popełnienia. 

Prawo karne procesowe (formalne) – to prawo, które dokładnie opisuje jak postępować w przypadku popełnienia czynu zabronionego.

Prawo karne wykonawcze – jest zbiorem przepisów, które dotyczą wykonywania kar i stosowania wszelkich środków karnych.

Podział ze względu na zasady zastosowania:

Prawo karne powszechne – zawiera normy, do których przestrzegania są zobowiązani wszyscy obywatele w każdym aspekcie życia. 

Prawo karne indywidualne – dotyczy jasno zdefiniowanej grupy osób, np. prawo wojskowe, lub chroni szczególnej grupy interesów (prawo karne skarbowe)

Podstawowe zasady prawa karnego

Zasada odpowiedzialności karnej za czyn, która mówi o tym, że za popełnienie czynu zabronionego, przestępca ponosi odpowiedzialność. 

Zasada winy –  Nullum crimen sine culpa – nie ma przestępstwa, bez winy. Czyn musi być popełniony umyślnie, to znaczy świadomie i z własnej woli sprawcy. 

Zasada odpowiedzialności osobistej – polega na tym, że nie można przenieść kary z osoby odpowiedzialnej za dopuszczenie się przestępstwa, na jakąkolwiek inną osobę. 

Zasada humanitaryzmu – prawo karne mimo skazywania sprawcy, ma mieć na względzie jego prawa człowieka, to znaczy traktować go ludzko, a kary nie powinny być okrutne.

Nullum crimen sine lege – nie ma przestępstwa bez ustawy, oznacza to, że jeśli w momencie popełniania czynu zabronionego nie było ustawy, która go jako takowy klasyfikuje, to de facto nie był on czynem zabronionym. Z tej zasady wynikają kolejne reguły:

• nullum crimen sine lege scripta – prawo karne musi być zapisane i zawarte w ustawie.

• nullum crimen sine lege certa – przestępstwa muszą być przez prawo karne opisane jak najdokładniej. 

• Nulla poena sine lege – konsekwencje za przestępstwo muszą być opisane we wcześniej określonej  ustawie.

• Lex retro non agit – prawo nie działa wstecz, ustawa zaostrzająca odpowiedzialność karną nie działa na przestępstwa, które zostały popełnione po jej wydaniu. 

Adwokat w prawie karnym

Ma za zadanie przede wszystkim udowodnić niewinność oskarżonego, bądź też wywalczyć dla niego jak najniższy wymiar kary. Dlatego ważny jest wybór odpowiedniego kandydata na to stanowisko, ponieważ pomyłka może kosztować wiele cennych lat.